Uzay terapisi fizik tedavi ve rehabilitasyon alanında son yıllarda geliştirilen ve Serebral palsi başta olmak üzere bir çok nörolojik hastalıkta kullanılan bir fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemidir.Ülkemizde de farklı isimler ve uygulama yöntemleri ile yaygınlaşan uzay terapi ( Uzay terapisi, 3 C Yöntemi, TheraSuit, Penguen Terapi vb..) tekniği artık Özel eğitim merkezlerinin fizyoterapi ünitelerinin rehabilitasyon yardımcı materyalleri arasında yeri almış bulunmaktadır.
Uzay terapisi kökenini astronotların uzayda ki yer çekimsiz ortamda karşılaşacakları olumsuz durumları önlemek için özel olarak geliştirilen Penguin Suit isimli bir kıyafetten alır. Bu kıyafet yer çekimsiz ortamda kaslara ve kemiklere yeteri kadar yük binmediği için oluşabilecek kas atrofisi ve osteoporoz(kemik erimesi) gibi olumsuz durumları önlemek için vücudun büyük eklemlerine basınç verilmesi mantığına dayanır.
Nörolojik hastalarda ilk defa 1992 yılında kullanılan bu özel kıyafet sayesinde hastaların vücutlarında oluşturulan kompresyon ile proprioseptif uyarı ortaya çıkarılır. Vücudun normal duruşu için çok gerekli olan proprioseptif girdiler nörolojik hastalarda yeterli düzeyde değildir. TheraSuit isimli kıyafetin bu olumlu etkisi sayesinde beyin ve kaslar arasında sürekli devam edecek iletişim hastanın vücut farkındalığına olumlu etkiler
Uzay Terapisi Uygulama Alanları
- Pediatrik hastalar
- Serebral palsi (CP)
- Spina bifida
- Gelişimsel gerilik
- Down sendromu
- Duyusal rahatsızlıklar
- Post-travmatik durumlar
- Merkezi sinir sistemi hastalıkları
- Spor yaralanmaları
- Romatoid artrit
- Ortopedik hastalıklar
- Vestibular hastalıklar
Uzay terapi ileri derece skolyozu,kalp hastalıkları,solunum problemleri,diyabeti,hipertansiyonu olan hastalarda dikkatli uygulanmalıdır.
Uzay Terapisinin Amaçları
- Kas Kuvvetini arttırmak
- Mobiliteyi artırmak;
- Fonksiyonel kapasiteyi artırmak;
- Kontraktür oluşumunu azaltmak;
.
- Aktif ve pasif hareket sınırını arttırır.
- Yerçekimi kuvvetini etkisiz hale getirir.Böylece zayıf kas gruplarında aktif hareket açığa çıkmasına yardımcı olur.
- Dengeyi geliştirir
- Koordinasyonu geliştirir
- Emekleme,diz üstü durma,ayakta durma gibi belli bir fonksiyonel beceriye odaklanılabilir.
- Herhangi bir pozisyonda, pozisyonun stabilizasyonunu sağlamaya yardımcı olur
Uzay Terapisi kas tonusunu normalize ederek spastisitenin azalmasına,vücut postürünün düzelmesine,vestibüler sisteme etki ederek denge ve koordinasyonun gelişmesine, zayıf kasların kuvvetlenmesine,yeni hareketlerin açığa çıkarılmasına,proprioseptif sistemin gelişmesine yardımcı olmaktadır